Kekik Yetiştiriciliği, Kekik; Ballıbabagiller familyasından Thymbra, Thymus, Coridothymus, Origanum, Satureja, cinslerinin genel adıdır. Kendine özgü kokusu ile tanınan çimenlik, orman, tarla kenarlarında ve çayırlarda görülen bitki türlerinin ortak adıdır.
Kekiğin yapraklarında uçucu yağ bulunmaktadır. Bundan dolayı, çayı yapılması halinde uçucu yağ etkinliğini kaybeder. Kekik bitkisinin yaprak ve çiçeklerinden su buharı damıtma yöntemi ile %2-8 oranında yakıcı, lezzetli ve hoş kokulu uçucu yağ da elde edilmektedir. Bu uçucu yağdan monoterpen fenollerden timol ve karvakrol bulunmaktadır.
Her ne kadar Thymbra, Thymus cinsi kekik türlerinden ticari olarak uçucu yağ üretimi yapılsa da daha yüksek verim alındığı için, Origanum majorana diğer adıyla Alanya Kekiği tercih edilmektedir.
Kekik Yetiştiriciliği, Toprak ve İklim Yapısı; Toprak yönünden fazla seçici değildir. Eğimli arazilerde tarımı yapılması uzmanlar tarafından tavsiye edilmektedir. Akdeniz bölgesine ait bir bitki olmasına rağmen soğuklara dayanıklı bir bitkidir.
Toprak Hazırlığı; Sonbaharda toprak 15-20 cm ilkbaharda ise fi de döneminden önce 10-15 cm yüzeysel sürülür. Ardından rotavatör ve diskaro gibi toprak işleme aletleri ile toprak hazırlanır.
Fide; Kekik tohumları çok küçük olduğundan, doğrudan tarlaya ekilerek üretilme imkânı yok gibidir. Bu nedenle tohumları önceden hazırlanmış olan tavalara ekip, fi de olarak yetiştirilmelidir. Tava boyutları bakım ve sulama gibi işlerinin kolay yapılabilmesi için 10x1 m. Boyutlarında olmalıdır. Tava boyu 10-15 m gereksinimine göre eni 1-2 m civarında yerden yüksekliği de 15-20 cm olacak şekilde hazırlanmalıdır. Tavanın içeriği 1 ölçek yanmış ahır gübresi homojen bir dağılım için tohum ekiminden önce kil, kum vb. İle karıştırılarak hazırlanır devamında ekim yapılır. Eylül ayında ekilen tohumlardan yaklaşık 20 gün sonra fi deler toprak yüzeyine çıkmaya başlar. Soğuklar başlayana kadar belli bir büyüklüğe erişerek soğuklardan etkilenmezler.
Ekim; Tavalara tohum ekimi genelde Ekim - Aralık ayları arasında yapılmaktadır. Ekimde m2'ye 1,5 gr. Tohum atmak yeterlidir. Fidelikler 40-50 cm. Yükseklikte plastik örtü ile örtülmelidir. Fidelerde sürekli yapılması gerekli işlerden birisi de sulamadır. Tava toprağının özelliğini bozmayacak şekilde 2-3 günde bir sulanmalıdır. Fidelerin toprak yüzeyine çıkışı başladıktan sonra sulama miktarı azaltılmalı aksi takdirde sıcak havalarda oluşacak aşırı nemden dolayı bitkiler çökerten hastalığına yakalanabilir.
Tarla Hazırlanışı ve Fide Dikimi; Fideleri dikmeden önce sonbaharda tarla derince sürülmeli. Dikim zamanı tarla ya yüzeysel bir sürüm daha yapılmalı. Rotovatör ve diskaro gibi aletlerle toprak ufalanmalıdır. Erken İlkbaharda Mart sonu, Nisan başında fi deler, 8-10 cm. Olunca tavadan sökülmeli, tarlaya 45x15 cm. Aralıkla bekletilmeden dikilmelidir. Fidelerin tarlaya dikimi esnasında yağışlardan yararlanılacak (Şubat-mart aylarında) şekilde ekilmelidir. Dekarda 14-15 bin fide alacak şekilde sıra arası ve mesafe ayarlanmalıdır. Dikimden hemen sonra can suyu verilmelidir. Büyük tarımsal işletmelerde İyi bir kekik elde edebilmek için, özellikle ilk yıl çapalama ve yabancı otla mücadele gibi bakım işlemlerinin aksatılmadan yapılması gerekir. İzmir kekiğinde Sonbahar dikimi de yapılabilir. Bu durumda yaz boyunca fi de tavalarındaki fi delerin bakımına devam edilmeli. Ekim, Kasım aylarında tarlaya dikilmelidir.
Gübreleme; Dikimden önce dekara 6 Kg. K2O, 6 Kg. P2O5, saf olarak verilebilir. Azotlu gübrenin verime katkısını araştıran çalışmada, gübrenin ikinci yıldan itibaren ham madde miktarına etkili olduğu, verimi önemli derecede arttırdığı saptanmıştır. Azotlu gübre 2-3 defada verilmelidir. Birinci gübreyi ilkbaharda, ikinci gübre ilk hasattan hemen sonra, üçüncü gübre ise ikinci hasattan sonra verilmelidir Dikim esnasında ve ilkbaharda fosforlu gübre verilmesi uzmanlarca önerilmektedir.
Sulama; İzmir kekiği kurak koşullara dayanıklılığıyla bilinmektedir. Sulama yapılmadan kurak aylarda da yaşamını devam ettirebilen bir türdür. Ancak yüksek verim elde etmek için yaz aylarında sulanmalıdır. Bununla beraber oluşan yabancı otlar mücadele dönemi boyunca birden fazla tekrarlanabilir.
Hasat; Yüksek yaprak verimi ve uçucu yağ oranı elde etmek için büyük tarımsal işletmelerde %50 çiçeklendiğinde hasat edilmelidir. Hasat toprak yüzeyinin 10-15 cm üzerinde elle biçilerek yapılır. İzmir kekiğinde bir yılda yapılacak biçim sayısı bitkinin yetiştirildiği ortam ve bakım şartlarına bağlı olarak değişmektedir. Bu sayı Ege Bölgesinde bir üretim sezonunda 3'e kadar çıkılabilmektedir.
