Kekik, Ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Thymbra, Thymus, Coridothymus, Origanum ve Satureja cinslerinin genel adıdır. Kendine özgü kokusu ile tanınan, çimenlik, orman, tarla kenarlarında ve çayırlarda görülen bitki türlerinin ortak adıdır.

Kekiğin yapraklarında uçucu yağ bulunmaktadır. Bu nedenle, çayı yapılması durumunda uçucu yağ etkinliğini kaybeder. Kekik bitkisinin yaprak ve çiçeklerinden su buharı damıtma yöntemi ile %2-8 oranında yakıcı, lezzetli ve hoş kokulu uçucu yağ elde edilmektedir. Bu uçucu yağda monoterpen fenollerden timol ve karvakrol bulunmaktadır.

Her ne kadar Thymbra ve Thymus cinsi kekik türlerinden ticari olarak uçucu yağ üretimi yapılsa da daha yüksek verim alındığı için, Origanum majorana diğer adıyla Alanya Kekiği tercih edilmektedir.

Kekik, toprak yönünden fazla seçici değildir. Eğimli arazilerde tarımı yapılması uzmanlar tarafından tavsiye edilmektedir. Akdeniz bölgesine ait bir bitki olmasına rağmen soğuklara dayanıklı bir bitkidir.

Sonbaharda toprak 15-20 cm, ilkbaharda ise fide döneminden önce 10-15 cm yüzeysel sürülür. Ardından rotavatör ve diskaro gibi toprak işleme aletleri ile toprak hazırlanır.

Kekik tohumları çok küçük olduğundan, doğrudan tarlaya ekilerek üretilme imkânı yok gibidir. Bu nedenle tohumlar önceden hazırlanmış olan tavalara ekilip, fide olarak yetiştirilmelidir. Tava boyutları bakım ve sulama gibi işlerinin kolay yapılabilmesi için 10x1 m boyutlarında olmalıdır. Tavanın içeriği 1 ölçek yanmış ahır gübresi homojen bir dağılım için tohum ekiminden önce kil, kum vb. ile karıştırılarak hazırlanır ve ardından ekim yapılır. Eylül ayında ekilen tohumlardan yaklaşık 20 gün sonra fideler toprak yüzeyine çıkmaya başlar. Soğuklar başlayana kadar belli bir büyüklüğe erişerek soğuklardan etkilenmezler.

Tavalara tohum ekimi genelde Ekim - Aralık ayları arasında yapılmaktadır. Ekimde m²'ye 1,5 gr. tohum atmak yeterlidir. Fidelikler 40-50 cm yükseklikte plastik örtü ile örtülmelidir. Fidelerde sürekli yapılması gerekli işlerden birisi de sulamadır. Tava toprağının özelliğini bozmayacak şekilde 2-3 günde bir sulanmalıdır. Fidelerin toprak yüzeyine çıkışı başladıktan sonra sulama miktarı azaltılmalıdır; aksi takdirde sıcak havalarda oluşacak aşırı nemden dolayı bitkiler çökertebilir.

Fideleri dikmeden önce sonbaharda tarla derince sürülmelidir. Dikim zamanı tarla yüzeysel bir sürüm daha yapılmalıdır. Rotavatör ve diskaro gibi aletlerle toprak ufalanmalıdır. Erken ilkbaharda Mart sonu, Nisan başında fideler, 8-10 cm olunca tavadan sökülmeli, tarlaya 45x15 cm aralıkla bekletilmeden dikilmelidir. Fidelerin tarlaya dikimi esnasında yağışlardan yararlanılacak şekilde ekilmelidir. Dekarda 14-15 bin fide alacak şekilde sıra arası ve mesafe ayarlanmalıdır. Dikimden hemen sonra can suyu verilmelidir. Büyük tarımsal işletmelerde iyi bir kekik elde edebilmek için, özellikle ilk yıl çapalama ve yabancı otla mücadele gibi bakım işlemlerinin aksatılmadan yapılması gerekir. İzmir kekiğinde sonbahar dikimi de yapılabilir. Bu durumda yaz boyunca fide tavalarındaki fidelerin bakımına devam edilmeli, ekim Kasım aylarında tarlaya dikilmelidir.

Dikimden önce dekara 6 kg K2O, 6 kg P2O5, saf olarak verilebilir. Azotlu gübrenin verime katkısını araştıran çalışmalarda, gübrenin ikinci yıldan itibaren ham madde miktarına etkili olduğu ve verimi önemli derecede artırdığı saptanmıştır. Azotlu gübre 2-3 defada verilmelidir. Birinci gübreyi ilkbaharda, ikinci gübre ilk hasattan hemen sonra, üçüncü gübre ise ikinci hasattan sonra verilmelidir. Dikim esnasında ve ilkbaharda fosforlu gübre verilmesi uzmanlarca önerilmektedir.

İzmir kekiği kurak koşullara dayanıklılığıyla bilinmektedir. Sulama yapılmadan kurak aylarda da yaşamını devam ettirebilen bir türdür. Ancak yüksek verim elde etmek için yaz aylarında sulanmalıdır. Bununla beraber oluşan yabancı otlar mücadele dönemi boyunca birden fazla tekrarlanabilir.

Yüksek yaprak verimi ve uçucu yağ oranı elde etmek için büyük tarımsal işletmelerde %50 çiçeklendiğinde hasat edilmelidir. Hasat toprak yüzeyinin 10-15 cm üzerinde elle biçilerek yapılır. İzmir kekiğinde bir yılda yapılacak biçim sayısı bitkinin yetiştirildiği ortam ve bakım şartlarına bağlı olarak değişmektedir. Bu sayı Ege Bölgesinde bir üretim sezonunda 3'e kadar çıkabilmektedir.

Bu makale, kekik yetiştiriciliği konusunda genel bilgi sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Uygulamada bölgesel iklim, toprak yapısı ve diğer çevresel faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.